Povez: Tvrdi
Izdavač: Prosveta, Beograd
Godina izdanja: 1973
Obim: 478
Format: 20,5 x 13,5
Stanje: Odlično
Nova kritika je pristup tumačenju i podučavanju književnosti koji je formulisan u Sjedinjenim Državama i Engleskoj u 1930. i 1940-im godinama. Novokritičari naglašavaju formalnu strukturu književnih dela, izolujući rad od autorske ličnosti i društvenih uticaja. Nova kritika pokušala je da odredi zakone za čitanje i tumačenje tekstova.
Kritičari su želeli da celu aktivnost učine sistematičnijom, čak i naučnom. U procesu sopstvenog nastanka, nova kritika je učinila književnu analizu demokratičnijom. Ona je razvijena kao reakcija na starije filološke i književne škole Severne Amerike, koje su, pod uticajem njemačkog učenja devetnaestog veka, fokusirane na istoriju i značenje individualnih reči i njihov međusobni odnos, uporedne izvore, i biografske okolnosti autora. Novokritičari su smatrali da ovi pristupi imaju tendenciju da odvraćaju pažnju od teksta i značaja pesme, samim tim da potpuno zanemaruju njegove estetske kvalitete u korist učenja o spoljnim faktorima.
Književna kritika je jedna od tri discipline koje izučava nauka o književnosti, pored istorije i teorije književnosti, tj. poetike. Ona predstavlja vid proučavanja književnog dela, ali i književnosti uopšte. Njen zadatak je da prati život književnosti, obaveštava čitaoce o novim delima, ocenjuje i vrednuje kako njih, tako i samo piščevo stvaralaštvo.U naučnu kritiku spadaju rasprave, studije i monografije. Ona je veoma razvijena i bogata disciplina koja obezbeđuje građu za književno-teorijska uopštavanja i izradu književno-istorijskih sinteza. U izučavanju književnog dela ova kritika primenjuje dva osnovna postupka : spoljašnji i unutrašnji. Prvi vrednuje i ocenjuje delo na osnovu činjenica koje se nalaze izvan njega: u društvu, istoriji, piščevom životu ili percepciji čitaoca. Unutrašnji pristup se interesuje isključivo za književno delo, njegovu strukturu i umetničke vrednosti.
Književna kritika u 20. veku
Većina pitanja o kojima se raspravljaju u kritici 20. veka čini se strogo empirijskim, čak i tehničkim. Na koji način se može stvoriti najpreciznije i potpuno znanje o književnom radu? Da li treba proučiti njegov društveni i biografski kontekst ili samo delo, dakle reči u njemu? Da li se autorove misli i stavovi treba uzeti u obzir ili prosto zanemariti? Ideološke grupacije, psihološke dogme i filozofski trendovi stvorili su polemiku i analizu, a književni materijali su uzeti kao primarni podaci sociologa i istoričara. Sami književni kreatori nastavili su da pišu osvetljive komentare o sopstvenim principima i ciljevima.
Ruski formalizam
Ruski formalizam je metodološka orijentacija u proučavanju književnosti koja se javlja u Rusiji u prvoj polovini 20. veka. Ova orijentacija svojim temeljnim zadatkom smatra istraživanje pojavnih oblika autonomnog književnog dela, odnosno forme. Ruski formalizam je poricao biografizam, historizam i sociologizam u proučavanju književnosti, tražeći metode koje bi odgovarale specifičnosti književne forme, odgovarajući na pitanje kako je napravljeno književno delo, kako je od amorfnog materijala stvorena umetnički relevantna stvar, tj. književno delo, te su se bavili i istraživanjem umetničkih postupaka. Da bismo uopšte mogli da govorimo o Novoj kritici, potrebno je pre svega da zađemo u njenu suštinu i vidimo na čemu je zasnovana. Iako se ona razvijala nezavisno od ruskih formalista, bitno je naglasiti da su ove dve grupe imale veoma bliske stavove: njihova osnovna orijentacija je bila izučavanje književnog teksta, zanemarujući sve ostale faktore koji bi mogli da deluju na samo delo.
Nova kritika u Engleskoj i Americi
Iako novi Kritičari nikada nisu bili zvanična grupa, bitna inspiracija za njihovo zalaganje bilo je učenje Rensoma na univerzitetu Vanderbilt. Njegovi studenti su nastavili da razvijaju estetiku koja je kasnije postala poznata kao nova kritika.
Američki novi kritičari bili su inspirisani kritičkim esejima angloameričkog pesnika i kritičara T. S. Eliota. U eseju `Sveta šuma`, posebno u `Tradiciji i individualnom talentu`, Eliot je, za razliku od romantičara naglasio estetski integritet pesme i nezavisnost od ličnosti pesnika. Ričards je istovremeno insistirao na samonosnoj strukturi pesme, za razliku od njegovog upućivanja na spoljni svet, i takođe je naglasio, kao i Eliot, da je pažljivo čitanje teksta od suštinskog značaja. Početkom tridesetih godina, američki akademici kao što su Klint Bruks, Krou Rensom, Alen Tejt i Robert Pen Voren su razvili teorije književnosti u kojima se pesma tretira kao jedinstvena struktura konfliktnih značenja. Zbog toga su dvosmislenost, ironija i paradoks najpoznatiji kvaliteti velike književnosti.
Primarna tehnika koja se koristi u novom kritičkom pristupu je blisko analitičko čitanje teksta. Za ove kritičare, poezija je bila posebna vrsta diskursa, sredstvo komuniciranja osećaja i misli koji se ne mogu izraziti nijednim drugim načinom izražavanja. Novi kritičari su definisali i formalizovali kvalitete poetskih misli i jezika, koristeći tehniku bliskog čitanja sa posebnim naglaskom na konotativne i asocijativne vrednosti reči i na višestruke funkcije figurativnog jezika-simbol, metaforu i slike.
Pre nego što su novi kritičari širili svoja učenja, studije o engleskoj književnosti bile su u potpunosti zasnovane na istoriji. Svi veliki mislioci su verovali da je za stvarno dobro razumevanje tema određene knjige potrebno poznavanje istorije jezika na kojem je napisan rad, kako je napisano, pod kojim okolnostima, kakav je bio život autora. Zapravo, ljudi su pravili ogromnu razliku između kritičara i stručnjaka. Kritičari su navodno bili amateri koji su samo čitali književnost u slobodno vreme i komentarisali je. Stručnjaci su, sa druge strane, smatrani pravim profesionalcima – profesori koji su poznavali svaki detalj koji je uticao na nastanak dela. Ove dve različite grupe postavljaju veoma različita pitanja. Novi kritičari su želeli da stvore nov sistem za kritiku književnosti, te su težili da daju odgovore na pitanja obe gorepomenute grupe.
